روغن موتور یکی از اجزای حیاتی برای عملکرد بهینه و طول عمر موتور خودرو است. انتخاب روغن موتور مناسب بر اساس نوع خودرو، شرایط آبوهوایی و نوع استفاده از خودرو بسیار مهم است. روغنهای موتور بهطور کلی به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هرکدام ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند. در ادامه به انواع مختلف روغن موتور و تفاوتهای آنها میپردازیم:
۱. روغن موتور معمولی (Mineral Oil)
تعریف: این نوع روغن موتور از پالایش نفت خام بهدست میآید و بهعنوان روغن پایه در موتورهای قدیمی و یا موتورهایی که نیاز به روغن با ویسکوزیته پایین دارند، استفاده میشود.
ویژگیها:
مقرونبهصرفهترین نوع روغن موتور.
بهطور معمول برای خودروهای قدیمیتر و موتورهایی که تحت شرایط کمتنش کار میکنند، مناسب است.
نیاز به تعویض روغن با فواصل کوتاهتر دارد.
مزایا:
قیمت پایین و در دسترس بودن.
مناسب برای خودروهایی که در شرایط کاری معمولی قرار دارند.
معایب:
کیفیت پایینتر نسبت به روغنهای سنتتیک و نیمهسنتتیک.
نیاز به تعویض سریعتر روغن.
۲. روغن موتور نیمهسنتتیک (Semi-Synthetic Oil)
تعریف: روغن موتور نیمهسنتتیک ترکیبی از روغن پایه معدنی و روغن پایه سنتتیک است. این نوع روغن بهطور معمول در خودروهای جدیدتر و خودروهایی که تحت شرایط متوسط کار میکنند، استفاده میشود.
ویژگیها:
ترکیب روغن معدنی و سنتتیک به آن خواص بهتری نسبت به روغن معدنی میدهد.
عملکرد بهتری در دماهای بالا و پایین ارائه میدهد.
معمولاً طول عمر بیشتری نسبت به روغنهای معدنی دارند.
مزایا:
قیمت مناسبتر نسبت به روغنهای تمام سنتتیک.
عملکرد بهتر در مقایسه با روغن معدنی.
محافظت بیشتر از موتور و کاهش مصرف سوخت.
معایب:
هنوز کیفیت پایینتری نسبت به روغنهای تمام سنتتیک دارد.
نیاز به تعویض در فواصل زمانی کوتاهتر از روغنهای تمام سنتتیک.
۳. روغن موتور تمام سنتتیک (Full Synthetic Oil)
تعریف: روغن موتور تمام سنتتیک از روغنهای پایه مصنوعی ساخته میشود که از فرایندهای شیمیایی پیچیده بهدست میآید. این نوع روغن موتور برای خودروهایی با کارایی بالا، موتورهای جدید و خودروهایی که در شرایط سخت کار میکنند، طراحی شده است.
ویژگیها:
عملکرد بهینه در دماهای بسیار بالا و پایین.
مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و تخریب.
عمر طولانیتر و نیاز به تعویض کمتر روغن.
محافظت بهتر از موتور در برابر سایش و زنگزدگی.
مزایا:
بهطور کلی بهترین انتخاب برای خودروهای جدید، خودروهایی که بار زیادی را حمل میکنند و یا در شرایط سخت کار میکنند.
کاهش مصرف سوخت.
کاهش آلودگی موتور و افزایش عمر مفید آن.
عملکرد عالی در دماهای بالا و پایین.
معایب:
قیمت بالاتر نسبت به روغنهای معدنی و نیمهسنتتیک.
ممکن است در برخی موارد برای موتورهای قدیمیتر مناسب نباشد.
۴. روغن موتور با ویسکوزیته بالا (High Viscosity Oil)
تعریف: روغن موتورهایی که دارای ویسکوزیته (ضخامت یا غلظت) بالاتر هستند، برای موتورهایی طراحی شدهاند که در دماهای بالا کار میکنند یا خودروهایی که به بار زیاد یا سرعت بالا نیاز دارند، مناسب هستند.
ویژگیها:
روغنهای با ویسکوزیته بالا مانند ۲۰W-50 یا ۱۵W-40 برای موتورهایی که تحت فشارهای کاری سنگین قرار دارند، مناسب است.
در برابر دماهای بالا مقاومت بیشتری دارند.
موجب کاهش سایش و فرسایش در موتورهایی میشود که فشار کاری زیاد دارند.
مزایا:
مناسب برای خودروهایی که در شرایط دمایی بالا و یا در شرایط رانندگی سخت کار میکنند.
محافظت بیشتر از قطعات موتور در شرایط شدید.
معایب:
ممکن است برای موتورهای جدید و یا موتورهایی با طراحی پیچیدهتر مناسب نباشد.
۵. روغن موتور با ویسکوزیته پایین (Low Viscosity Oil)
تعریف: روغن موتورهایی با ویسکوزیته پایین مانند ۵W-30 یا 0W-20 برای خودروهایی طراحی شدهاند که نیاز به روانکاری سریعتر و کاهش اصطکاک دارند.
ویژگیها:
این روغنها سریعتر به قطعات داخلی موتور میرسند و به دلیل ویسکوزیته پایینتر، اصطکاک را کاهش میدهند.
برای استفاده در دماهای پایین و یا در شرایط سرد توصیه میشوند.
معمولاً در موتورهای جدیدتر و یا موتورهایی که به مصرف سوخت کمتر نیاز دارند، استفاده میشود.
مزایا:
بهبود کارایی سوخت و کاهش مصرف سوخت.
عملکرد بهتر در دماهای پایین.
مناسب برای موتورهای مدرن و خودروهای سبک.
معایب:
ممکن است در شرایط دمایی بالا یا بارهای زیاد نتواند به خوبی محافظت کند.
۶. روغن موتور ویژه برای خودروهای دیزلی (Diesel Engine Oil)
تعریف: این نوع روغنها بهطور خاص برای موتورهای دیزلی طراحی شدهاند. موتورهای دیزلی به دلیل فشار بالاتر و دمای بالاتر عملکرد، نیاز به روغن خاص دارند.
ویژگیها:
دارای ترکیبات خاصی برای مقابله با ذرات دوده و آلودگیهای موجود در موتورهای دیزلی.
معمولاً از افزودنیهای خاصی برای جلوگیری از زنگزدگی و خوردگی استفاده میکنند.
مزایا:
مناسب برای موتورهای دیزلی که تحت فشار بیشتری قرار دارند.
محافظت بهتر در برابر آلودگی و ذرات دیزلی.
معایب:
قابل استفاده برای موتورهای بنزینی نیستند.
تفاوتهای اصلی روغنهای موتور:
ترکیب روغن: روغنهای معدنی از نفت خام بهدست میآیند، در حالی که روغنهای سنتتیک با استفاده از فرآیندهای شیمیایی تولید میشوند.
عملکرد در دماهای مختلف: روغنهای سنتتیک و نیمهسنتتیک معمولاً عملکرد بهتری در دماهای بالا و پایین دارند.
عمر مفید: روغنهای سنتتیک عمر طولانیتری دارند و نیاز به تعویض کمتری دارند.
قیمت: روغنهای معدنی ارزانتر از روغنهای نیمهسنتتیک و سنتتیک هستند.
مناسب بودن برای موتورهای مختلف: روغنهای سنتتیک و نیمهسنتتیک برای موتورهای جدیدتر و با کارایی بالا مناسبترند، در حالی که روغنهای معدنی بیشتر برای موتورهای قدیمیتر مناسباند.